ถอดรหัสธุรกิจ : คนที่ได้ประโยชน์จาก Sam Altman ถูกบอร์ด OpenAI ไล่ออก คือ ใคร

จากประเด็นข่าวสุดร้อนแรงและเป็นดราม่าแห่งปี 2023 ที่ Sam Altman ถูกปลดจากตำแหน่ง CEO โดยบอร์ดของ OpenAI

คนที่น่าจะได้ประโยชน์ที่สุดจากเรื่อง Sam Altman ถูกไล่ออกก็น่าจะเป็น Microsoft นี่แหละครับ

สาเหตุก็เพราะ

ได้ keyman สำคัญชั้นนำระดับโลกจาก OpenAI มาร่วมงาน ซึ่งสอดคล้องกับทิศทาง AI Transformation ที่บริษัทกำลังมุ่งหน้าไป โดยที่ไม่ต้องเสียเวลา recruit & hunt คน, สร้างทีม ใหม่
ได้ผู้บริหารที่มีประสบการณ์ lead งานและทีมด้าน AI ที่หาได้ไม่ง่ายนัก
ทีมงานและผู้บริหาร มีองค์ความรู้จากการทำงานที่ OpenAI ติดไม้ติดมือมาด้วย รู้จุดอ่อนจุดแข็ง จุดที่ต้องปรับปรุงแก้ไขดี
Microsoft แม้จะลงทุนใน OpenAI จนกลายเป็นผู้ถือหุ้นเยอะสุด แต่ไม่ได้ลงทุนแบบใช้เงินสดนะ
ในมูลค่าลงทุนรวม คือ เงินสด (Cash) + เครดิตในการใช้งาน Azure Cloud

การลงทุนรอบแรกของ Microsoft ใน OpenAI มูลค่าการลงทุนรวมกันกว่า 1 พันล้านดอลลาร์ แบ่งเป็นเงินสด 500 ล้านดอลลาร์ และ เครดิตการใช้งาน Azure Cloud อีก 500 ล้านดอลลาร์
Microsoft ลงทุนใน OpenAI รอบที่ 2 ราวๆ 2 พันล้านดอลลาร์
การลงทุนรอบล่าสุด ที่ Microsoft ลงทุนเพิ่มใน OpenAI กว่า 10,000 ล้านดอลลาร์ (Series E) เมื่อต้นปี 2023 เป็นการลงทุนในรูปแบบเดิม คือ เงินสด และ เครดิตการใช้งาน Azure Cloud รวมไปถึงทรัพยากรอื่นๆ ที่พยายามตีมูลค่าออกมา
จากการลงทุนทั้งหมดของ Microsoft รวมกว่า 13,000 ล้านดอลลาร์ กลายเป็นผู้ถือหุ้นใหญ่กว่า 49% ในบริษัท OpenAI Global LLC. ซึ่งเป็นบริษัทที่ตั้งขึ้นมาเน้นรายได้ สร้างกำไร และระดมทุน โดยที่ Microsoft ไม่มีตัวแทนเป็นบอร์ดเลยแม้แต่คนเดียว

5. ข้อตกลงร่วมกันของ Microsoft และ OpenAI หรือเรียกว่า Strategic Partnership Agreement มีรายละเอียด คร่าวๆ คือ

สิ่งที่ทาง OpenAI จะได้รับ

เงินลงทุนในรูปแบบ Cash เพื่อใช้ในการรันธุรกิจ
Microsoft จะลงทุนใน infrastructure ให้ คือ พวก Cloud และ Supercomputer ต่างๆ ที่สำคัญมากในการเทรน Large Language Model (LLM) และงานด้านงานวิจัยขั้นสูงเกี่ยวกับ AI ซึ่งจะช่วยเร่งให้สำเร็จได้รวดเร็วขึ้นได้ เพราะ Cloud และคอมพิวเตอร์แรงๆ จำเป็นมากในการเทรน AI
เราเรียกทั้งหมดรวมๆว่า Azure AI Infrastructure
Microsoft ตกลงว่าจะเพิ่มการลงทุนในส่วนนี้ เพื่อรองรับการเติบโตของแอปพลิเคชั่นด้าน AI ที่ให้บริการลูกค้าด้วย เช่น ChatGPT

สิ่งที่ Microsoft จะได้รับแบบ Exclusive

สิทธิ์ในการเข้าถึงและนำเทคโนโลยีต่างๆของ OpenAI ไปใช้งานเชิงพาณิชย์ แบบ Exclusive เช่น การนำโมเดล GPT ต่างๆของ OpenAI ไปขายให้กับกลุ่มลูกค้าของ Microsoft ในชื่อเรียกว่า Azure OpenAI
ความร่วมมือเกี่ยวกับโมเดล AI อื่นๆ ที่ OpenAI ทำ เช่น DALL-E และ GitHub Copilot
การนำไปพัฒนาต่อยอดเป็น Copilot สำหรับใช้ในกลุ่มผลิตภัณฑ์ Microsoft Office ต่างๆ และ ผลิตภัณฑ์อื่นๆสำหรับองค์กรของ Microsoft เพื่อเพิ่มความสามารถด้าน AI เข้าไป

Azure เป็น exclusive cloud provider แต่เพียงผู้เดียวให้กับ OpenAI

ดังนั้น ถ้าผู้ใช้ ChatGPT และบริการอื่นๆของ OpenAI เติบโตขึ้น ก็จะมีการใช้งาน Cloud มากขึ้นเช่นกัน
OpenAI ก็ต้องจ่ายเงินค่าเช่า Azure Cloud หรือ Azure AI Infrastructure ให้ Microsoft มากขึ้นด้วย

เรื่องนี้น่าจะอยู่ใน financial forecast ของ Microsoft ตอนเข้าไปลงทุนด้วย

เรื่อง Exclusivity , การถือหุ้นเสียงข้างมาก 49% และการได้ประโยชน์จากค่าเช่า Azure AI Infrastructure น่าจะเป็นสิ่งที่ Microsoft คำนวณแล้วว่าคุ้ม โดยไม่จำเป็นต้องเป็นเจ้าของ Intellectural Property (IP) เอง
เพราะเค้า commercialize ได้เต็มที่ ได้ค่าเช่า และช่วยรักษาสถานะของ OpenAI ให้ดูเป็นกลาง เผื่อไปสร้างความร่วมมือกับหน่วยงานอื่นๆ หรือสร้างเครือข่ายพัฒนาอิสระเพิ่มได้อีก
การมาของ Sam อาจช่วยพยุงราคาหุ้นของ Microsoft อีก เผลอๆหุ้นขึ้น เพราะอนาคตด้าน AI ของ Microsoft จะดูแข็งแกร่งขึ้นมาก

แต่ทั้งนี้ทั้งนั้น ไม่ได้บอกว่า Microsoft อยู่เบื้องหลังเรื่องนี้นะครับ

มันมีมุมมองจากฝั่ง OpenAI (นักวิจัย+บอร์ด) และฝั่ง Sam มาเกี่ยวข้องด้วย
เพราะทั้ง 2 ฝ่าย มีมุมมองกับทิศทางที่ต้องการไปคนละทางกัน

หลายคนอาจจะไม่ทราบ ว่า Sam Altman มีการลงทุนในบริษัทพลังงาน 2 บริษัท คือ Helion Energy (ผลิตไฟฟ้าจากปฏิกิริยา Nuclear Fusion) และ Oklo (ที่กำลังเตรียมตัว IPO ปี 2024)

โดย Sam ใช้เงินลงทุนส่วนตัวกว่า 375 ล้านดอลลาร์ (มากสุดที่เค้าเคยลงทุน) ใส่เข้าไปในบริษัท Helion Energy

Microsoft กลายเป็นลูกค้ารายใหญ่และรายแรกของ Helion ในการซื้อไฟฟ้า 50 เมกกะวัตต์ ไปใช้กับระบบ Cloud และ Data Center ของตัวเอง ในปี 2028 เมื่อโรงไฟฟ้าสร้างเสร็จเรียบร้อย

ซึ่ง Sam Altman มีตำแหน่งเป็น Chairman ของ Helion Energy และ CEO ของ Microsoft ก็คือ Satya Nadella นี่แหละ

หลายคนบอกว่า พลอตเรื่องแบบนี้น่าจะเอาไปทำซีรีส์ Netflix ได้เลย

อย่าคิดว่าจะเป็นไปไม่ได้นะครับ

รู้มั้ยครับว่า President คนปัจจุบันของ Microsoft ชื่อว่า Brad Smith